Rijken dragen minder bij dan voorzien

Rekenhof ziet fouten in ontwerpbegroting

Afgelopen weekend bracht het Rekenhof een scherp rapport uit, dat geen spaander overlaat van de ontwerpbegroting van de regering Michel – De Wever. Vooral opbrengsten uit vermogen, zoals de “bestrijding van de fiscale fraude” en de “bijdrage van de financiële sector” worden fel overschat, zo blijkt. Bovendien ontbreken de gegevens om de impact van een aantal essentiële maatregelen, waaronder de indexsprong, te kunnen beoordelen.
 

De minister kreeg tot dusver al veel kritiek omdat zijn cijfers weinig betrouwbaar zijn en hij het antwoord op veel concrete vragen schuldig moest blijven. De ochtend nadien zat de volledige ontwerpbegroting dan eindelijk in de bus. Een lijvig document van zo'n 2.000 bladzijden dat de komende weken druk bediscussieerd zal worden.
Daarbij zit deze regering in het defensief. Dat blijkt ook uit een scherp rapport van het Rekenhof, dat geen spaander heel laat deze ontwerpbegroting voor 2015 van de federale regering-Michel-De Wever. Volgens het rapport stelt de regering haar begroting veel te optimistisch voor. Zo gaat ze uit van veel te optimistische groeiprognoses. En bovendien zijn veel van de budgetten en geplande besparingen niet voldoende onderbouwd door cijfers.

Groeiverwachting

Daarbij komt nog dat het IMF en de Europese Commissie ervoor gekend zijn de economische groei van landen die hun besparingsprogramma's volgen veel te optimistisch in te schatten. In de realiteit zien we hoe landen die het pad van forse saneringen volgen, zoals in het zuiden van Europa, steeds dieper in de economische put verzand geraken. De put die ze moeten delven wordt steeds dieper, zonder licht aan het einde van de tunnel.

Verwarring troef

Ook de rest van het rapport van het Rekenhof leest als een lange lijst met scherpe opmerkingen en zelfs flagrante fouten in deze ontwerpbegroting.
Een grote kritiek is dat heel wat cijfers niet onderbouwd zijn. Dit zijn niet toevallig de (weinige) maatregelen die ingeschreven zijn om vermogenden te doen bijdragen:

• Zo wordt er in de begroting 75 miljoen verwacht van maatregelen rond “bestrijding van de fiscale fraude”, zonder enige toelichting of berekening. Kans is dus groot dat deze maatregel dode letter zal blijven.
• Sterker nog: door het schappen van het de zogenaamde “monsterboete” op geheime commissielonen (een veelvoorkomende vorm van fraude), raamt de regering een “opbrengst” van 30 miljoen. Maar het Rekenhof merkt fijntjes op dat dit “in essentie” gaat over het afbouwen van een fiscale maatregel, waarbij de FOD Financiën de bijkomende kost raamt op zo’n 113 miljoen.
• En bij de zogenaamde 'bijdrage van de financiële sector', die in de ontwerpbegroting op 100 miljoen euro geraamd wordt, merkt het Rekenhof op dat het in feite slechts over 10,2 miljoen euro zal gaan. Slechts één tiende van het opgegeven bedrag!

Over andere belangrijke maatregelen, zoals de indexsprong, is het Rekenhof kort en duidelijk: “Op basis van de verkregen informatie is het Rekenhof niet in staat om de budgettaire impact van de indexsprong te beoordelen.” Of anders gezegd: de regering goochelt met cijfers die ze zelf niet kan onderbouwen.
Het Rekenhof maakt verder ook een lange oplijsting van een 50-tal programma’s in de begroting die naar haar oordeel helemaal fout werden begroot. Alles tezamen goed voor ettelijke honderden miljoenen euro's, bijna altijd in het voordeel van de regering. In heel wat domeinen, zoals bijvoorbeeld bij Justitie, bij de Regie der Gebouwen of bij Defensie, is het ook totaal onduidelijk hoe en of de geplande besparingen gerealiseerd zullen kunnen worden.

Totale plaatje

Als we het totale plaatje bekijken, dan zijn de begrotingstabellen weinig hoopgevend. Als de opmerkingen van het Rekenhof worden doorgevoerd, zullen de rijken immers nog minder bijdragen dan tot nu toe was voorzien en zullen de besparingen nog driester worden.
Tegelijk toont het ook hoe de politiek van deze regering weinig economisch onderbouwd is en vaak op “buikgevoel” en nattevingerwerk gebaseerd is.
Omdat de regering nog geen repliek klaar had op de vele opmerkingen vanuit het Rekenhof en de oppositie, gunnen ze zichzelf nog tot volgende week tijd om de begrotingsdebatten aan te vatten. Daarna zullen alle asociale maatregelen uit het regeerakkoord stuk per stuk in wetten gegoten worden en ter stemming gelegd worden in de parlementaire commissies en de plenaire vergadering.
Ondertussen is sociaal verzet broodnodig om deze regering onder druk te zetten, en haar besparingsmaatregelen voorgoed naar de prullenmand van de geschiedenis te verwijzen.